Kripto Para Nedir?
Kripto para; blockchain teknolojisine dayalı, merkeziyetsiz, kriptografik protokoller ile şifrelenmiş, fiziksel karşılığı bulunmayan, takas işlemlerinde kullanılabilen dijital varlıktır. Hızla ilerleyen teknoloji ve dijital gelişmeler göz önüne alındığında geleceğin para birimi olacağı öngörülebilir.
Kripto paralar merkez bankaları, devletler gibi merkezi otoritelere bağlı değildir. En bilinenleri Bitcoin (BTC) ve Ethereum (ETH) olmak üzere, dolaşımda 20.000’i geçkin kripto para bulunmaktadır.
Kripto varlıklara ilgi duyuyorsanız, merak ettikleriniz ve doğru kripto varlık yatırımı nasıl yapılır sorusunun cevabı için kapsamlı ve açıklayıcı bilgiler içeren yazımızı okuyabilirsiniz.
Kriptoloji Nedir?
Kripto paraların temelini kriptoloji bilimi oluşturmaktadır.
Kriptoloji, özel bir şifreleme bilimidir. Kriptoloji; rakam, yazı, mesaj gibi verilerin bir sistem sayesinde şifrelenmesine ve iki veya daha fazla taraf arasında güvenli veri göndermeye yarar. Kripto paralar güvenli bir ortamda şifrelerin alıcıya gönderilmesi ve verilerin çözülmesi aracılığıyla transfer edilir. Kriptografik özet anlamına gelen Hash algoritması ile işlem güvenli kılınır. Kriptoloji ile gizli kalması istenen bilgilerin diğer kullanıcılar tarafından okunamaz hale getirilmesi sağlanır.
Kripto Paraların Tarihi
Dijital para oluşturmak için daha önceleri de girişimler olduysa da, başarıya ulaşan ilk kripto varlık Bitcoin oldu. Bitcoin (BTC) ilk kripto paradır. Merkeziyetsiz kripto paraların dayandığı temel teknik sistem, anonim bir kişi ya da grup olan Satoshi Nakamoto tarafından oluşturulmuştur. Bitcoin, ilk olarak Satoshi Nakamoto tarafından 2008 yılında yayınlanan “Bitcoin: Eşler Arası Elektronik Nakit Sistemi" başlıklı white paper’da ana hatlarıyla açıklanan açık kaynak kodlu dijital bir para birimidir. Nakamoto, projeyi “güven yerine kriptografik kanıtlara dayalı bir elektronik ödeme sistemi” olarak nitelendirdi.
Kriptografik kanıt, bir blok zincirinde doğrulanan ve kaydedilen işlemler şeklinde gerçekleşir. İlk kez 2009 yılında piyasaya sürülen Bitcoin, günümüzde de en popüler kripto paradır. Satoshi Nakamoto aslında bir mahlastır. Gerçek kimliği, kim ya da kimler olduğu hâlen bilinmemektedir. Nakamoto; 2010 yılında, projenin geleceğini Bitcoin’in baş geliştiricisi de olan bilim insanı Gavin Andresen’e emanet etti. Satoshi Nakamoto, 26 Nisan 2011 tarihinde, Bitcoin geliştiricilerine attığı son mailinde ise artık başka projelerle ilgileneceğini belirtti ve sonrasında kayıplara karıştı.
Kripto paraların anlaşılabilmesi için önce blockchain teknolojisinin incelenmesi gerekmektedir.
Blockchain, Türkçe çevirisi ile ‘Blokzinciri’; temelinde veri depolamaya yarayan, farklı bilgisayarların erişebildiği, şeffaf, zincir ve dağıtık yapıdaki güvenli bir dijital veri defteridir.
Blockchain ismi doğru bir tanımlamadır. Veri içeren ve her biri kendinden önce gelen bloğun verilerini doğrulayan blokların zincir biçiminde birbirine eklenmesi ile oluşur. Her işlem için karmaşık matematiksel denklemlerin çözülmesi gerekir. Kriptoloji bilimi sayesinde oluşturulan blockchain ağları olukça güvenlidir. Blockchain ağında yapılan işlemler değiştirilemez ve geri alınamaz. İşlemler kalıcı olarak ağ üzerine kaydedilir.
Blockchain ile kripto varlık alım-satım işlemleri, DeFi akıllı sözleşmeleri, NFT sahipliği gibi bilgiler kaydedilebilir; sonsuz veri depolanabilir. Blockchain’i diğer veritabanlarından ayıran en dikkat çekici özelliği merkeziyetsiz bir yapıda olmasıdır. Herhangi bir kişi ya da kurumun kontrolü söz konusu değildir. Veriler tek bir bilgisayarda değil ağa bağlı bilgisayarların tamamında tutulur. Böylece dışarıdan müdahalelerin önüne geçilmektedir.
Blockchain veri defterleri herkese açıktır. İsteyen herkes bloklara kaydedilmiş alım-satım işlemlerini, miktarları ve işlemi yapan cüzdan adreslerini görebilir. Tekrarlayan ve onaylanmayan işlemlerin önüne geçmek için ağdaki kullanıcıların işlem bilgileri ve cüzdan adresleri sisteme kaydedilir.
Çoğu zaman Bitcoin, Ethereum gibi kripto paralar ile özdeşleştirilen blockchain dijital veri saklama teknolojisinin, gelecekte sağlık, turizm gibi sektörlerde de yaygın biçimde kullanılmaya başlanması öngörülebilir.
Coin Nedir?
Kripto varlıkları coin’ler ve token’lar olarak ikiye ayırabiliriz. Bitcoin, Ethereum gibi kendi blockchain ağına sahip kripto paralar coin olarak adlandırılır. Bitcoin sonrası çıkan tüm coin’ler altcoin olarak adlandırılır. Coin’ler kendi blockchain ağlarını oluşturabilir ya da mevcut Bitcoin benzeri kripto varlıkların kodları üzerine de inşa edilebilirler. Coin’leri üretmek için Proof of Work (PoW) ‘İş Kanıtı’ veya Proof of Stake (PoS) ‘Hisse Kanıtı’ yöntemleri kullanılır. Coin üretimi zahmetli ve yüksek maliyet gerektiren bir işlemdir.
Coin’lerin ilk arz anlamına gelen ICO (Initial Coin Offering) öncesi, teknik detayların yazılı olduğu bir white paper yayınlanır. White paper kripto varlığa ait amaç, misyon, vizyon, maksimum arz, kullanılacak teknoloji gibi potansiyel yatırımcılar için bilgilendirici ayrıntıları içerir. Bilinen en ünlü white paper, 2008 yılında Satoshi Nakamoto tarafından yazılan Bitcoin’e ait, “Bitcoin: Eşler Arası Elektronik Nakit Sistemi" başlıklı bir makale içeren dokümandır.
Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH) dışında popüler coin örnekleri Avalanche (AVAX), Solana (SOL), FLOKI (FLOKI), Polkadot (DOT) ve Dogecoin’dir (Doge).
Token Nedir?
Token’lar coin’ler ile karıştırılmamalıdır. Token’lar; birim değere sahip, alım-satım yapılabilen kripto varlıklardır. Token’lar ayrıca bir ürüne veya bir hizmete de karşılık gelebilir. Token’ların kendine ait bir blockchain ağı bulunmamaktadır. Mevcut blockchain ağları üzerinden oluşturulurlar. Bu bakımdan token oluşturmak coin oluşturmaya kıyasla çok daha kolaydır. Birçok token Ethereum blockchain’i kullanılarak üretilmektedir. Ethereum’un akıllı sözleşmeler içeren altyapısı buna olanak sağlamaktadır. Token’lar, daha sonra kendi blockchain ağ teknolojisini geliştirerek coin haline gelebilirler. Token’ların DeFi, yönetişim, NFT, fan tokenları gibi çeşitleri de bulunmaktadır.
Tether (USDT), The Sandbox (SAND), Decentraland (MANA) ve Chainlink (LINK) yatırımcılar tarafından ilgi gören token’lardan bazılarıdır.
Coin ile Token Arasındaki Fark Nedir?
Kripto para, kripto varlık, coin ve token çoğu zaman yatırımcılar tarafından aynı anlamda kullanılsa da aralarında temel farklar vardır.
Coin ve token birbirinden farklı yapıda iki kripto varlıktır. Coin, kendine has bir blockchain ağına sahiptir ve kriptoloji bilimi ile geliştirilir. Token’lar ise başka bir coin’e ait blockchain üzerinden oluşturulurlar. Örneğin Uniswap (UNI) Ethereum blockchain’i üzerinde üretilmiş bir token’dır; Ethereum (ETH) ise kendi blockchain ağına sahip bir coin’dir.
Coin üretmek çok maliyetli ve karmaşık işlemler gerektiren bir süreçken, token üretmek ise halihazırda bulunan blockchain teknolojisi üzerinde akıllı sözleşmeler aracılığı ile çok daha kolaydır.
Dijital Para ve Kripto Para Farkı Nedir?
Dijital paralar merkezi yapıdadır ve yapılan işlemler için gerçek kullanıcı kimliği gereklidir. Kripto paralar ile yapılan işlemler merkezi bir otoriteye bağlı olmadan anonim bir biçimde gerçekleştirilebilir.
Dijital ve kripto paraların fiziksel karşılığı yoktur. İlk bakışta benzer gibi görünseler de farklı birçok özellikleri bulunmaktadır.
Kripto paraların merkeziyetsiz olması en önemli fark olarak tanımlanabilir. Kripto paralarda üretim kripto madenciliği ile olur ve topluluğun onayı ile hareket edilir. Aksine dijital paralar merkezi bir otoriteye bağlı olarak piyasaya sunulurlar ve banka ya da devletlere ait merkez bankaları tarafından kontrol edilirler; yapılan bütün işlemler merkezi otoritenin onayına tabidir.
Bir diğer önemli fark kullanıcı bilgileri gereksinimidir. Dijital para işlemleri için yatırımcının bilgileri merkezi otorite ile paylaşılmalıdır. Kripto paralarda ise işlemler anonim veya kimlik bilgileri tamamen paylaşılmadan gerçekleştirilebilir.
Dijital paraların siber saldırıya açık yapısı eksi olarak düşünülebilir. Kripto paralar ise yapısı gereği kriptoloji bilimine uygun bir biçimde oluşturulduğu ve saklandığı için daha güçlü bir güvenlik yapısına sahiptir.
Dijital para transferi için bir aracıya ihtiyaç duyulurken, kripto para transferinde aracı şartı yoktur.
Kripto Parada Hacim Nedir?
Kripto paralar birçok kritere göre değerlendirilebilir. Maksimum arzı, projenin vizyonu, dolaşımdaki miktarı, madencilik esasları ve işlem hacmi gibi.
Kripto paraların yatırım potansiyelini değerlendirmek için dikkat edilmesi gereken önemli unsurlardan biri de işlem hacmidir.
Kripto para alım-satım miktarlarının belirli bir zaman aralığındaki değerlerin toplamına işlem hacmi denir. İşlem hacmi kripto paranın belirli zaman dilimi içerisinde hangi sıklıkla el değiştirdiğinin de göstergesidir. İşlem hacmi 24 saat için hesaplanabildiği gibi; haftalık, aylık ve yıllık gibi uzun zaman dilimleri için de hesaplanabilir.
Genel işlem hacmini görebilmek için tüm kripto para platformlarını takip edip fikir sahibi olabilirsiniz. Yatırım yapmak istediğiniz kripto paranın küresel ölçekteki işlem hacmini takip etmek size daha iyi bir değerlendirme fırsatı verecektir. Diğer coin’ler ile de işlem hacmi karşılaştırması yaparak doğru karar verme ve sağlıklı kıyas yapma ihtimalinizi artırabilirsiniz. Bilinçli bir kripto varlık yatırımcısı olabilmek adına kripto paraların kısa ve uzun vadeli işlem hacimlerini düzenli takip etmek faydalı olacaktır.
Bir kripto paranın hacminin yüksek olması, yatırımcıların bu kripto paraya daha çok güvendiğini ve yatırım aracı olarak görmeye başladığını gösterir. Hacmi düşmeye başlayan kripto para, o kripto parayla ilgilenen yatırımcı sayısının azaldığını işaret eder. Düşük hacimli kripto paralarda volatilite yüksektir. Bu kripto paralara yüklü miktarda sahip olan büyük yatırımcılar volatilitenin artmasına sebep olabilirler.
Kripto Para Yasal Mıdır?
Kripto paralarla ilgili en çok merak edilen konulardan biri de yasal olup olmaması. Kripto paraların yasallığı ülkeye göre değişmektedir. Bazı ülkelerde durum belirsizken, bazı ülkeler üretimine, kullanımına ve alım-satımına açıkça izin vermektedir. Kimi ülkelerde ise kripto para kullanımı sınırlı ya da tamamen yasaktır.
Ülkemizde kripto alım satımına ilişkin yasak ya da kısıtlama getirilmemiştir.
Kripto varlık ekosistemine dair düzenleme içeren "Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi", 26 Haziran 2024'de TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. Bu gelişme sonrası Türkiye'de kripto varlıklara dair ilk yasal çerçeve oluşturuldu.
Söz konusu kanunla söz konusu alanın düzenlenmesine yönelik yetki Sermaye Piyasası Kuruluna (SPK) verilirken, kripto para borsası (alım satım platformu) olarak bilinen kuruluşların Türkiye'de hizmet verebilmesi için lisans almaları zorunluluğu getirildi.
Yasal düzenleme sonrası kripto paralara olan ilginin daha da artması beklenmektedir.
Bağlantıya tıklayarak mevcut yasalara uygun faaliyet gösteren CoinO üzerinden, başta BTC olmak üzere, onlarca kripto para alım-satım işlemlerinizi anında ve güvenle gerçekleştirebilirsiniz.
Kripto Para Güvenilir Mi?
Kripto paralar, blockchain teknolojisi ile üretilen, merkeziyetsiz ve şeffaf yatırım araçları oldukları için dijital paralara kıyasla daha güvenilirdir.
Dünya üzerinde, kripto varlık alım-satımı yapılan, çok fazla kripto para platformu bulunmaktadır. Bu alternatiflerin hepsinin güvenli olduğu varsayımı yapmak yanlış olacaktır. Daha önce de kripto para platformları ile sorun yaşayan birçok yatırımcı oldu. Düzenlemelerin yavaş yavaş hayatımıza girmesi, halen yasal olarak tam bir çerçeveye oturmaması yatırımcılar için dikkat edilmesi gereken durumlar ortaya çıkarabilir.
Kripto para yatırımı yapılırken seçilen coin ve token’ların white paper’ları dikkatle incelenmeli; işlem hacmi ve projenin nitelikleri dikkate alınarak yatırım yapılmalıdır. Alım-satım yaptığınız kripto para platformlarının da güvenilir ve itibarlı olmasına dikkat etmelisiniz.
Güçlü teknolojik altyapısı ve 7/24 uzman ve profesyonel müşteri hizmeti desteği ile CoinO ile kripto para işlemlerinizi güvenle yapabilirsiniz.
Kripto Para Nasıl Saklanır?
Kripto paraların doğru yöntemlerle saklanması güvenlik açısından kritik bir öneme sahiptir. Yatırımcıların en çok dikkat etmesi gereken konuların başındadır denilebilir.
Wallet adı verilen kripto depolanmasına yarayan cüzdanlarla, yatırımcı sahip olduğu kripto varlıkları saklayabilir. Wallet kullanıcıları, cüzdanda saklanan private key (özel anahtar) ile sahip olduğu kripto varlıklara cüzdan aracılığıyla ulaşabilir, alım-satım yapabilir.
Kripto paralarınızı farklı yöntemlerle saklayabilirsiniz. Donanım cihazları ile saklayabileceğiniz gibi, alım-satım yaptığınız kripto varlık platformları aracılığı ile de kripto paralarınızı saklayabilirsiniz.
CoinO platformu ile kripto varlıklarınız güvenle saklayabilirsiniz.
Wallet Nedir?
Aslında kripto paraların kendisi cüzdanda saklanmaz. Kripto paralar bağlı bulundukları blockchain’de tutulurlar. Wallet kripto paranın blockchain’de bulunduğu konuma erişimi sağlar.
Wallet, kripto varlıkların depolanmasını, kullanıcıların kripto varlıklar üzerinden private key ile işlem yapmasını sağlayan bir uygulamadır. Elektronik cüzdanlar, yazılım cüzdanlar, taşınabilen donanım cüzdanlar gibi farklı wallet çeşitleri bulunmaktadır.
Asıl olarak Wallet, sıcak ve soğuk cüzdan olarak iki türe indirgenebilir.
Sıcak Cüzdan Nedir?
Sıcak cüzdanlar (çevrim içi cüzdan), mobil uygulamalar aracılığıyla telefon, web erişimi ile bilgisayar ve tablet gibi internete bağlı cihazlarda çalışan; bulut tabanlı çalışan online türleri de bulunan kripto para cüzdanlarıdır.
İnternete erişimi olan her noktadan kolaylıkla ulaşılabilir; pratik olması önemli bir avantajdır. Siber saldırılara karşı, soğuk cüzdanlara kıyasla, daha açıktırlar.
İnternete bağlı olmaları kolaylık açısından tercih sebebi olsa da, sıcak cüzdanlar güvenlik açısından dikkat gerektiren cüzdanlardır.
Soğuk Cüzdan Nedir?
Soğuk cüzdanlar (çevrim dışı cüzdan), internete bağlı olmayan, kripto para cüzdanlarıdır.
Çevrimdışı soğuk cüzdanlar bu haliyle siber saldırılara karşı daha güvenli kabul edilirler. Soğuk cüzdanda, private key internete bağlı olmayan bir ortamda saklanmaktadır. Kripto varlıkların, çevrim dışı saklanabileceği tüm yöntemler soğuk cüzdan olarak görülmektedir. Soğuk cüzdan türlerinden biri donanım cüzdandır. Yatırımcıya ait private key USB şeklindeki cihazda saklanır. Bir diğer soğuk cüzdan türü ise kağıt cüzdanlardır. Bazı web siteleri aracılığıyla üretilen kağıt cüzdanlar üzerinde yatırımcıya ait private key bulunur. Özenle saklanması gerektiği için riskli kabul edilebilir. Soğuk cüzdanların kullanımı sıcak cüzdanlara kıyasla daha zordur ve teknik bilgi gerektirir. İnternete bağlı olmaması, soğuk cüzdanların pratikten uzak cüzdanlar olması anlamına da gelir.
Kripto Para Nasıl Üretilir?
Kripto para, kriptoloji bilimi kullanılarak ve kripto madenciliği adı verilen yöntemle üretilir. Kripto madenciliği (mining), genellikle üretimde bir üst sınır olduğu için, işlemlerin giderek karmaşıklaşması sebebiyle zorlaşarak devam eden bir sürece sahiptir.
Kripto madenciliği; teknik donanım yatırımı, zahmetli oluşu, yüksek enerji maliyetleri ortaya çıkarması ve zamanla daha karmaşık teknolojik işlemler gerektirdiği için son yıllarda bireysel madenciler tarafından tercih edilmemektedir. Daha güçlü sistem ve yüksek işlem gücüne sahip cihaz ve donanıma sahip profesyonel madencilik daha yaygındır.
Kripto Para Nasıl Kazanılır?
Kripto para kazanmak için en bilinen yol kripto madenciliği olarak adlandırılan mining’dir. Kripto para ile tanıştığımız ilk yıllarda madencilik nispeten daha kolay, kişisel bilgisayarlarla yapılabilen bir kripto para kazıma işlemiydi. Bilgisayarlar aracılığıyla birtakım matematiksel denklemlerin doğrulanması işlemleri sorucu mining sayesinde kripto para kazanmak mümkündü. Mining ve kripto paralar çok bilinen bir konuma ulaşınca madenci sayısı da bir hayli arttı. Ayrıca blockchain’de yeni kripto paralar üretmek için yapılması gereken işlemlerin de artması mining süreçlerini daha zor ve daha az kârlı bir hale getirdi.
Profesyonel madenciliğin yaygınlaşması, yüksek enerji maliyetleri ve daha nitelikli sistem gereksinimleri gibi sebepler de kişisel mining’in popülerliğinin azalması anlamına gelmektedir.
Airdrop yöntemi ile de kripto para kazanılabilir. Yeni kripto para üreticileri, kripto para piyasaya çıkmadan önce yatırımcılara, tanıtım amaçlı, ücretsiz kripto para dağıtabilirler. Airdrop, ödül kripto para kazanma yöntemi olarak da tanımlanabilir.
Mining Nedir?
Mining (kripto para madenciliği), madencilerin özel yazılım ve donanımlara sahip cihazların çeşitli ve karmaşık matematiksel denklemleri çözerek blok oluşturma, oluşturulan blokların blockchain ağına eklenmesi ve bunun sonucunda kripto para kazanma sürecidir. Madenciler, kripto para transfer işlemlerini de doğrular ve onaylanan bilgiler bir blok üzerine yazılır. Farklı kripto paraların mining yöntemleri diğerleri ile aynı olmayabilir.
Mining Nasıl Yapılır?
Mining; kârlılık, maliyet gibi farklı kriterlere göre tercih edilen yöntemlere göre sıralanabilir.
Bulut Madenciliği
Cloud mining (bulut madenciliği), yeterli sermaye ve bilgi birikimi olmayanlar için büyük mining sunucuları üzerinden kiraladıkları işlem gücü ile bireysel madencilik yapmaya yarayan bir yöntemdir. Yeterli donanıma sahip olmayan madenciler için daha olanaklı bir yöntemdir.
CPU Madenciliği
İlk kullanılan, günümüzde değerini yitirmiş bir mining yöntemidir. CPU madenciliği, bilgisayarların işlemcileri (merkezi işlem birimi) ile yapılır. Yüksek enerjiye ve donanımlı bilgisayarlara ihtiyaç duyulan bu yöntemle madencilik yapmak neredeyse imkansız hale gelmiştir.
GPU Madenciliği
GPU madenciliği ekran kartlarının işlemcileri ile yapılır. CPU’ya göre daha verimli olduğu için madenciler ekran kartları işlemcilerini kullanılmaya tercih etmektedirler. Ekran kartları hesaplamayı kolaylaştırır. Günümüzde en yaygın olan mining yöntemidir.
ASIC madenciliği
ASIC (Application Specific Integrated Circuit) yani Uygulamaya Özel Entegre Devreler madenciliğinde, yalnızca kripto para madenciliği yapmaya özel oluşturulmuş devreler kullanılır. ASIC madenciliği içlerinde yazılım ve özel donanımlar olan ve bilgisayara bağlanabilen devreler sayesinde bireysel madencilik yapma olanağı sunar.
Airdrop Nedir?
Yeni piyasaya sürülen kripto paraların, tanıtımı amaçlı, kripto yatırımcılarına ücretsiz dağıtıldığı ödüllendirme sistemi airdrop olarak adlandırılır.
Kripto paraların reklamını yapmak için gerçekleştirilen bir çeşit pazarlama stratejisi olarak da düşünebilir. Airdrop ile ilgili bilgiler üreticinin web sitesinde veya sosyal medya hesapları aracılığıyla duyurulur.
Ücretsiz kripto para cazip gibi görünse de, airdrop sistemini kullanarak dolandırıcılık amacı güden kötü niyetli kişiler de karşınıza çıkabilir. Yatırımcılar bu sistemin riskli olduğunu göz önünde bulundurmalıdır.
Kripto Para Nasıl Alınır?
Yatırımcılar, kripto para platformları üzerinden kripto para alım-satım işlemlerini gerçekleştirebilirler. Kripto para alım-satım aşamaları tarif edecek olursak;
İlk önce güvenilir altyapıya sahip bir kripto para platformunda hesap oluşturmalısınız. Platforma ait web sitesini ya da akıllı telefonunuza indirdiğiniz mobil uygulamasını kullanabilirsiniz.
Kripto para platformuna üyelik işlemlerini gerçekleştirdikten sonra, platformdaki hesabınıza kendinize ait bir banka hesabından para transferi yapmalısınız.
Daha sonrasında ise platform üzerinden kripto para alım-satım işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.
CoinO ile onlarca farklı kripto paraya hızlıca ve güvenle ulaşabilir, kripto para alım-satım işlemlerinizi kolayca gerçekleştirebilirsiniz.
Kripto Para Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Kripto para yatırımcısı olmaya karar verdiğinizde dikkat etmeniz gereken en önemli unsurlardan bahsedeceğiz;
Öncelikle yatırım yapmak istediğiniz kripto varlıklar hakkında detaylı bir inceleme yapmalısınız. Kripto paralara ait white paper’ları dikkatlice okumalı; ürüne ait proje detayları, projeye ait teknolojik farklılık ve getirdiği yenilikler hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmalısınız. Kripto paraya ait sosyal medya hesaplarından da güncellemeleri takip edebilirsiniz.
En önemli kısım ise, güçlü bir güvenlik altyapısına sahip, 7/24 ulaşabileceğiniz ve kripto varlıklar hakkında bilgi alabileceğiniz doğru kripto para platformunu seçmek olacaktır.
CoinO’ya hemen üye olun ve güvenle kripto para işlemlerini yapmaya başlayın.
Kripto Para Neye Göre Yükselir?
Kripto varlık yatırımcısı olarak piyasa hareketlerini ve trendleri takip ediyor olmalısınız. Kripto para değerinin yükselmesi için bazı kriterlerin gerçekleşmesi gerekmektedir.
Kripto paralar; yatırım araçlarıdır ve değerleri arz-talep dengesine göre belirlenir. Bir kripto para için artan talep, kripto paranın değer kazanması anlamına gelir.
Kripto paranın geleceğine dair, sosyal medya ve geleneksel medya araçları ile yapılan olumlu haberler de kripto paranın yükselişine etki eder. Kripto paranın bilinirliği ve finans piyasasına getirdiği yeniliklerin doğru anlatılması da kripto paraya olan ilgiyi ve dolayısıyla birim fiyatını artırabilir.
Kripto paraya ait teknolojik gelişmeler, güncellemeler, yeni ortaklıklar, sponsorluk anlaşmaları gibi etkenler de kripto paranın değerlenmesine katkıda bulunur.
Yatırımcılardan talep artarken, mining faaliyetleri ile doğru orantılı kripto paranın arzı da azalmaya başladığında, kripto paranın değerine pozitif bir etkisi olur.
Kripto Para Neden Düşer?
Kripto para değerinin düşmesi için birbirinden bağımsız birçok etken vardır.
Kripto paraya ait arz-talep dengesi olumsuz anlamda değişmeye başladığında kripto paranı değeri de olumsuz etkilenir. Arzı artarken, talebi azalan kripto paralar değer kaybeder.
Popülerleşen kripto paralar diğer kripto paraların düşüşüne neden olabilir.
Kripto paranın geleceğine dair, sosyal medya ve geleneksel medya araçları ile yapılan olumsuz haberler de kripto paranın düşüşüne etki eder. Özellikle yatırımcıyı paniğe sürükleyen spekülatif haberlerin etkisi büyüktür. Olumsuz haberler olumlu gelişmelere nispeten daha hızlı etkisini gösterir. Yatırımcılarda oluşan korku, şüphe, endişe gibi kavramlar düşüşün habercisidir.
Global ölçekteki olumsuz finansal gelişmeler, kripto paraları düşüş trendine sokabilir.
Finans piyasasında ‘balina’ olarak bilinen, yüksek miktarda kripto para sahibi yatırımcıların ani satışları ile de ilgili kripto para değerinde düşüşler görülebilir.
Kripto Para Birimleri
Yatırımcılar ilk kripto para birimi ile 2009 yılında tanıştılar. Bitcoin’in çığır açan merkeziyetsiz blockchain teknolojisi diğer kripto para üreticilerine de ilham oldu. Geleneksel kağıt para, dijital para gibi finansal varlıklara alternatif olan kripto paralar yatırımcıların da yoğun ilgisini görmeye başladı. Günümüzde 20.000’i aşkın çeşidiyle kripto varlıklar finans ekosisteminin önemli bir parçası.
Başarısız olan kripto para projelerinin elenmesi, yenilikçi kripto paraların eklenmesi ile kripto varlıkların sayısı sürekli değişim halindedir. İlk kripto para olan Bitcoin ve blockhain’ine akıllı sözleşmeler eklenebilme özelliği ile Ethereum, en popüler kripto para birimleri olmaya devam etmektedirler.
Bitcoin Nedir?
Bitcoin adını ilk kez, Satoshi Nakamoto’nun 2008 yılında yayınladığı “Bitcoin: Eşler Arası Elektronik Nakit Sistemi" başlıklı white paper ile duyduk. Açık kaynak kodlu merkeziyetsiz dijital bir para birimi ve Nakamoto’nun deyimiyle “güven yerine kriptografik kanıtlara dayalı bir elektronik ödeme sistemi” olan Bitcoin (BTC) 2009 yılında hayatımıza girdi. Çıktığı ilk günden beri popülerliğini sürdürmeye devam eden bir yatırım aracı olan Bitcoin’in, tamamının üretilmesinin 2140 yılına kadar süreceği tahmin edilmektedir.
Ethereum Nedir?
Bitcoin'den sonra en büyük piyasa değerine sahip kripto para olan Ethereum, Vitalik Buterin’in 17 yaşındayken oluşturduğu, merkeziyetsiz ve açık kaynak kodlu blockchain ağına sahip bir projedir.
Ethereum’un akıllı sözleşmeler kullanıyor olması, kripto para piyasasına getirdiği en önemli yeniliktir. Kripto para üreticileri, akıllı sözleşmeler sayesinde Ethereum blockchain’i üzerinde kendi token’larını oluşturabilirler. Ethereum altyapısı, geliştirdiği ERC-20 kod sistemi ile birçok kripto paranın oluşumuna olanak sağlamıştır.
Altcoin Nedir?
Altcoin, alternatif coin’in kısaltmasıdır. Bitcoin harici kripto paraları tanımlamak için ortaya çıkmış bir kavramdır. Ethereum teknik olarak altcoin olsa da Bitcoin ile birlikte en popüler ve tanınan iki kripto para biriminden biridir.
Altcoin’ler kendi blockchain’lerine sahip olabilir ya da diğer kripto paraların blockchain’leri üzerinden oluşturabilirler.
Günümüzde altcoin’ler, kripto para ekosisteminde, Bitcoin’e karşı hacimlerini artırmaya devam etmektedirler. Buna rağmen, Bitcoin hâlen dominantlığını sürdürmekte ve kripto para piyasasındaki iniş çıkışlara yön vermektedir.
Türkiye'de Yerli Kripto Para Var Mı?
Türkiye’de coin ve token olmak üzere kripto para alternatiflerini görmek mümkündür. En çok ilgiyi spor kulüplerine ait taraftar token’ları görmektedir. Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray, Trabzonspor, Göztepe, Gençlerbirliği gibi kulüplerin fan token’ları örnek olarak verilebilir.
Kripto Paranın Geleceği
Teknolojinin gelişim hızı, özellikle yeni nesil internet kullanıcılarının finans ekosisteminden beklentileri ve dijitalleşen dünya göz önüne alındığında kripto paraların gelecekte yoğun ilgi göreceğini söylemek mümkündür. Merkeziyetsiz olması, kolay transfer edilebilmesi, çeşitli alternatiflerinin olması da kripto varlıkların popülerliğini artırmaya devam etmektedir. Devletlerin de yeni getirelecek regülasyonlarla yasal zemini hazırlaması, kripto paraların finans ekosisteminde önünün açık olduğunun göstergesidir. Çeşitli riskler olmakla beraber, yatırım için doğru kripto para platformu seçilmesi durumunda, kripto paralar teknolojisi gereği güvenli yatırım araçlarıdır.
Siz de CoinO uygulamasını indirip, kripto para işlemlerinizi güvenle yapabilirsiniz.
Kripto Paralarda Regülasyon Olacak Mı?
Kripto paraların hızlı yükselişi, dünya finans ekosisteminde hatırı sayılır bir konuma gelmesi, yasa yapıcıları da regülasyon yapma konusunda çalışmaya yönlendirdi. Yasal çerçevelerin nasıl çizileceği konusunda farklı ülkelerin farklı kararlar aldığını görebiliyoruz.
Singapur’da kripto para yatırımcılarına çeşitli vergi indirimleri sağlanması, ülke nüfusunun yarıya yakının kripto para kullanmaya başlamasına sebep oldu.
İsviçre kripto para alım satım ve mining faaliyetlerini vergiye tabi tutarak kripto para kullanımını yasal bir zemine oturttu.
Çin, Hindistan gibi ülkeler katı politikalar uygulasa da Güney Kore, Brezilya, B.A.E. gibi ülkelerde kripto paraların yaygın kullanılmaya başlandığı gözlemlenmektedir.
Kripto para transferlerinde vergilendirme yapmaması ve verdiği teşviklerle Portekiz, Lizbon kentini bir nevi Avrupa’nın kripto varlık ‘Silikon Vadisi’ haline getirmeyi amaçlamaktadır.
Türkiye’de, yasal mevzuat oluşturuldu. Kripto varlık ekosistemine dair düzenleme içeren "Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi", 26 Haziran 2024'de TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. Bu gelişme sonrası Türkiye'de kripto varlıklara dair ilk yasal çerçeve oluşturuldu.
Söz konusu kanunla söz konusu alanın düzenlenmesine yönelik yetki Sermaye Piyasası Kuruluna (SPK) verilirken, kripto para borsası (alım satım platformu) olarak bilinen kuruluşların Türkiye'de hizmet verebilmesi için lisans almaları zorunluluğu getirildi.
CoinO’ya hemen üye olun; pratik altyapısı ve uzman ekibiyle size 7/24 destek sunan kripto para platformumuzda, onlarca kripto parayı güvenle alıp satmaya başlayın!